Συνέδριο Economist: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη στον Τομέα της Υγείας»

"Με την τεχνολογία, πέραν από τις όποιες ενστάσεις μπορεί να εγείρει ο καθένας μας για την παραβίαση της ιδιωτικότητας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, το βασικό ζήτημα που τίθεται είναι ότι ενεργοποιείται ένας μηχανισμός σταδιακής υπονόμευσης της ίδιας της ιδέας της ιδιωτικής ασφάλισης, όπως την γνωρίζουμε σήμερα και ο μετασχηματισμός της σε κάτι που δεν είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε"

Αναλυτικά στην ομιλία του ο κ.Χριστόφορος Σαρδελής, Πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου τής Εθνικής Ασφαλιστικής είπε τα εξής:

"Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας,

Καταρχήν να ευχαριστήσω την ομάδα του Economist γιατί, για μια ακόμη φορά, παίρνει την πρωτοβουλία να φέρει στον δημόσιο διάλογο πολύ σημαντικά θέματα. Γιατί το θέμα της εισβολής της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης στην τομέα της υγείας είναι όντως σημαντικό. Επιτρέψτε μου στα λίγα λεπτά που έχω στη διάθεσή μου να επικεντρωθώ σε δύο διαφορετικές όψεις του θέματος.

Η πρώτη έχει να κάνει με την ενσωμάτωση της τεχνολογίας στη διάγνωση και τη θεραπεία. Εδώ προκύπτουν οφέλη για τον ασθενή και την κοινωνία που είναι εμφανή δια γυμνού οφθαλμού. Το όποιο πρόβλημα υγείας διαγιγνώσκεται και αντιμετωπίζεται ταχύτερα και, πολλές φορές, λιγότερο επεμβατικά, άρα με λιγότερη ατομική και οικογενειακή ταλαιπωρία. Αυτό επίσης σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στην παραγωγική του δραστηριότητα πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι χωρίς τις νέες αυτές δυνατότητες. Επομένως, το χρονικό διάστημα που θα επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο ως ασθενής συντομεύει, ενώ η περίοδος που θα παραγωγικός και ωφέλιμος για το σύνολο επιμηκύνεται.

Αυτά όμως τα οφέλη δεν μπορούν να προκύψουν χωρίς σημαντικά κόστη για επενδύσεις, τα οποία περιλαμβάνουν και τα έξοδα για έρευνα και ανάπτυξη. Αυτά μοιράζονται από τον ασφαλισμένο, μέσω ενός ακριβότερου συμβολαίου, και την ασφαλιστική εταιρεία, μέσω αυξημένου δείκτη ζημιών, δηλαδή με μείωση του περιθωρίου κέρδους, τουλάχιστον για το διάστημα που τα συμβόλαια καλύπτουν μόνο στάνταρ πρακτικές. Το κράτος όμως που καρπώνεται το όφελος από ένα υγιέστερο και παραγωγικότερο πληθυσμό, σήμερα τουλάχιστον, δεν αναγνωρίζει τη συμβολή της ιδιωτικής ασφάλισης στην παραγωγή αυτής της αξίας και εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την ιδιωτική ασφάλιση ανταγωνιστικά. Αντί επομένως να ενθαρρύνεται η αυξημένη χρήση της τεχνολογίας αιχμής, π.χ. μέσω φορολογικών κινήτρων στα ασφάλιστρα, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες, επιδιδόμαστε σ’ ένα στείρο και αντιπαραγωγικό ανταγωνισμό.

Εμείς, αντίθετα, επιμένουμε ότι υπάρχει ευρύ πεδίο ανάπτυξης μια γόνιμης συνεργασίας ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό σύστημα ασφάλισης στον τομέα της υγείας και προτείνουμε ένα συνολικό επανασχεδιασμό στη βάση της συμπληρωματικότητας, ώστε να εξοικονομηθούν πόροι και να ενεργοποιηθούν συστήματα που ενθαρρύνουν την ιδιωτική ασφάλιση να προωθεί καινοτόμες λύσεις και, μέσω αυτών, να προάγεται το δημόσιο συμφέρον.

Επειδή όμως το θέμα είναι πολιτικά φορτισμένο, επιτρέψτε μου να μην επεκταθώ περισσότερο και να περάσω σε μια δεύτερη, εξίσου προβληματική, πλευρά της εισβολής της τεχνολογίας στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης. Αυτή έχει να κάνει με τη αξιοποίηση των άπειρων δεδομένων που συγκεντρώνονται από τις συσκευές που χρησιμοποιούμε, τα ψάξιματά μας στην κοινωνική δικτύωση, στο Google, to Amazon κλπ.

Πριν δύο μόλις ημέρες παρακολούθησα μια εντυπωσιακή, ομολογουμένως, παρουσίαση για τις σημερινές αλλά και τις αυριανές δυνατότητες αυτής της τεχνολογίας. Με δυο λόγια, η αυτόματη επεξεργασία βάσεων δεδομένων τεραστίων διαστάσεων μέσω της τεχνητής νοημοσύνης ήδη μπορεί να κατασκευάσει το ατομικό προφίλ υγείας –και όχι μόνον- του καθενός μας και να προβλέψει μελλοντικά συμβάντα με μεγάλη ακρίβεια. Έτσι τα συμβόλαια ασφάλισης υγείας στο όχι και τόσο απώτερο μέλλον προβλέπεται να σχεδιάζονται ξεχωριστά για κάθε άτομο και να προσφέρονται από digital brokers, virtual assistants και ρομπο-συμβούλους, καθιστώντας περιττούς τους γνωστούς μας Aσφαλιστικούς Συμβούλους. Και βέβαια, τα ατομικά προσαρμοσμένα συμβόλαια δεν θα περιορίζονται στον κλάδο υγείας, αλλά και σε όλους τους άλλους κλάδους της ιδιωτικής ασφάλισης.

Εδώ, πέραν από τις όποιες ενστάσεις μπορεί να εγείρει ο καθένας μας για την παραβίαση της ιδιωτικότητας και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, το βασικό ζήτημα που τίθεται είναι ότι ενεργοποιείται ένας μηχανισμός σταδιακής υπονόμευσης της ίδιας της ιδέας της ιδιωτικής ασφάλισης, όπως την γνωρίζουμε σήμερα και ο μετασχηματισμός της σε κάτι που δεν είμαστε σε θέση να προσδιορίσουμε.

Να εξηγήσω. Η βασική ιδέα της ασφάλισης είναι ότι συγκεντρώνοντας τους κινδύνους που απειλούν τον καθένα σε μια μεγάλη δεξαμενή ομοιοειδών κινδύνων, επιτυγχάνεται διασπορά του κινδύνου, γιατί το όποιο ατυχές γεγονός δεν θα συμβεί σε όλους ταυτόχρονα, με εξαίρεση βέβαια τις μεγάλες φυσικές καταστροφές. Επειδή κανείς μας δεν γνωρίζει τι θα του συμβεί, συμβάλλουμε στην κάλυψη της ζημιάς που θα υποστεί κάποιος ανώνυμος, του οποίου το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι στάθηκε άτυχος. Το πλήθος των τυχερών και των άτυχων προσδιορίζεται στατιστικά και η μεταξύ τους αναλογία καθορίζει το δίκαιο ασφάλιστρο. Έτσι, η ανάγκη αυτοπροστασίας μετουσιώνεται σε μια μορφή, άτυπης έστω, αλληλεγγύης. Ο ασφαλιστικός κλάδος είναι απλά μια έκφραση της Αριστοτέλειας ρήσης ότι «το όλον είναι μεγαλύτερο του αθροίσματος των μερών».

Αν λοιπόν οι αλγόριθμοι δείξουν ότι κάποιος είναι απόλυτα υγιής και δεν προβλέπεται να του συμβεί κάτι τα επόμενα χρόνια, ή δεν θα ασφαλιστεί, αν η πληροφορία είναι γνωστή και στον ίδιο, ή θα του προσφερθεί ασφάλιση με πολύ χαμηλό ασφάλιστρο. Σ’ αυτούς που προβλέπεται να αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα υγείας θα προσφερθεί ένα πανάκριβο συμβόλαιο κ.ο.κ.. Έτσι, το όφελος από την διασπορά κινδύνου που επιτυγχάνεται εντός της μεγάλης δεξαμενής ομοιογενών κινδύνων θα μειώνεται όσο θα προχωράμε προς την απόλυτη εξατομίκευση και, στο τέλος, θα εκμηδενιστεί. Άρα καταργείται ο λόγος ύπαρξης της ασφαλιστικής αγοράς, όπως τουλάχιστον την γνωρίζουμε σήμερα.

Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι, προκειμένου να αποκτήσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ο ένας απέναντι στον άλλο, οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν αρχίσει να κάνουν επενδύσεις σε αυτού του είδους την τεχνολογία, ώστε να διαχωρίζουν τους «καλούς» κινδύνους από τους «κακούς». Με άλλα λόγια, πληρώνουμε για την υπονόμευση του κλάδου μας. Εδώ πρόκειται για μια κακή μορφή ανταγωνισμού, κάτι σαν την κούρσα των εξοπλισμών. Για να αποκτήσουμε ένα πρόσκαιρο προβάδισμα υπονομεύουμε τη μελλοντική μας θέση ως κλάδος.

‘Όταν θα έχει κλείσει ο κύκλος, πολλοί άνθρωποι θα είναι εκτός αγοράς ως μη ασφαλίσιμοι, ενώ οι «πελάτες-στόχοι» θα είναι αυτοί που δεν θα έχουν και πολύ ανάγκη από ασφάλιση και, συνεπώς, θα πληρώνουν λιγότερα. Επομένως, με τα σημερινά κριτήρια, το νέο σημείο ισορροπίας της ασφαλιστικής αγοράς μάλλον θα είναι υποδεέστερο του σημερινού, υπό την έννοια ότι το κοινωνικο-οικονομικό όφελος της ασφάλισης θα είναι πολύ μικρότερο απ’ ότι σήμερα.

Ευχαριστώ πολύ!